Orquestras de verbena galega
Otero Espasandín, José, 1900-1987
Otero Espasandín, José, 1900-1987
(Santa Baia de Castro, Cerdedo, Pontevedra, España, 1900 - Washington, Estados Unidos de América, 1987)
Apuntes biográficos/históricosFoi un científico e escritor galego.
Otero Espasandín viviu na súa parroquia natal ata que en 1914 comezou os estudos de Maxisterio en Santiago de Compostela. Cando remata en 1921, é mobilizado a Melilla polo desastre de Annual. Alí coincide con Rafael Dieste, Amado Villar e Xosé María Brea Segade.
A partir da campaña de África, da que regresa en 1923, Otero establecerá fortes lazos cos seus compañeiros, sobre todo con Rafael Dieste: publicacións, inquedanzas e angueiras en común, ademais dunha fonda amizade. Con Amado Villar, que durante varios anos dirixirá as páxinas literarias de Faro de Vigo, manterá unha asidua colaboración. Asemade, continúa a relación con Xosé Mª Brea Segade, xa que en 1923 ambos os dous comezarán a traballar como mestres nos Pósitos de Pescadores, o de Cerdedo-Cotobade no de Ribeira ao que se incorporará tamén, aínda que brevemente, Rafael Dieste como docente no ano 1926 e Brea Segade no da súa vila natal, Rianxo.
Ademais do seu traballo como mestre, Otero Espasandín comeza a colaborar en varios xornais e publicacións galegos: Galicia, Faro de Vigo, Nós ou El Pueblo Gallego. Os seus primeiros escritos en lingua galega publicaranse neste último xornal a partir do ano 1926.
En 1929 vai ampliar os seus estudos á Escola Superior de Maxisterio de Madrid, onde se especializa en ciencias. Na capital comeza unha etapa na que desenvolve unha vizosa vida intelectual e profesional.
Traballa coma profesor de matemáticas na Escola Plurilingüe Internacional onde coñece á que será a súa dona, Alicia Ortiz Alonso e colabora tamén no Museo de Ciencias.
Mergúllase, xunto co seu amigo Rafael Dieste, na anovadora proposta educativa que supoñen as Misións Pedagóxicas e que os levará por diversos puntos da xeografía española.
Nestes anos, Otero Espasandín é tamén un asiduo dos parladoiros que tiñan lugar nos madrileños Café de las Flores e La Granja El Henar, onde un nutrido grupo de asistentes se reunía en torno a Eduardo Dieste na altura cónsul de Uruguai en España, no primeiro, e a Ramón María del Valle-Inclán no segundo.
Nesta época, e a modo de novo punto de reunión dos homes que se xuntaban nos parladoiros da capital, nace a revista PAN Revista epistolar y de ensayos (1935) impulsada polo máis vello dos Dieste e baixo a dirección de Otero.
O alzamento de 1936 e a Guerra Civil truncan a vida de Xosé Otero Espasandín que é mobilizado no bando republicano. Pasa os anos da guerra en Barcelona, nunha oficina de aviación, ata que o 9 de febreiro de 1939 cruza a fronteira pirenaica e consegue chegar a Francia acompañado de Rafael Dieste, Sánchez Barbudo e Ramón Gaya, compañeiros das Misións Pedagóxicas e da revista PAN.
Nese mesmo mes vai a Inglaterra, onde estaba súa dona e súa filla. En abril de 1941 marchan a Buenos Aires. Ante a imposibilidade de convalidar o título de mestre, sobrevive con traducións e creacións de libros de divulgación en castelán. En 1947 marcha aos Estados Unidos, sendo lector de castelán en Waynesburg, Pensilvania.
Do longo exilio, Xosé Otero Espasandín xa non retornará.
Galipedia
Otero Espasandín viviu na súa parroquia natal ata que en 1914 comezou os estudos de Maxisterio en Santiago de Compostela. Cando remata en 1921, é mobilizado a Melilla polo desastre de Annual. Alí coincide con Rafael Dieste, Amado Villar e Xosé María Brea Segade.
A partir da campaña de África, da que regresa en 1923, Otero establecerá fortes lazos cos seus compañeiros, sobre todo con Rafael Dieste: publicacións, inquedanzas e angueiras en común, ademais dunha fonda amizade. Con Amado Villar, que durante varios anos dirixirá as páxinas literarias de Faro de Vigo, manterá unha asidua colaboración. Asemade, continúa a relación con Xosé Mª Brea Segade, xa que en 1923 ambos os dous comezarán a traballar como mestres nos Pósitos de Pescadores, o de Cerdedo-Cotobade no de Ribeira ao que se incorporará tamén, aínda que brevemente, Rafael Dieste como docente no ano 1926 e Brea Segade no da súa vila natal, Rianxo.
Ademais do seu traballo como mestre, Otero Espasandín comeza a colaborar en varios xornais e publicacións galegos: Galicia, Faro de Vigo, Nós ou El Pueblo Gallego. Os seus primeiros escritos en lingua galega publicaranse neste último xornal a partir do ano 1926.
En 1929 vai ampliar os seus estudos á Escola Superior de Maxisterio de Madrid, onde se especializa en ciencias. Na capital comeza unha etapa na que desenvolve unha vizosa vida intelectual e profesional.
Traballa coma profesor de matemáticas na Escola Plurilingüe Internacional onde coñece á que será a súa dona, Alicia Ortiz Alonso e colabora tamén no Museo de Ciencias.
Mergúllase, xunto co seu amigo Rafael Dieste, na anovadora proposta educativa que supoñen as Misións Pedagóxicas e que os levará por diversos puntos da xeografía española.
Nestes anos, Otero Espasandín é tamén un asiduo dos parladoiros que tiñan lugar nos madrileños Café de las Flores e La Granja El Henar, onde un nutrido grupo de asistentes se reunía en torno a Eduardo Dieste na altura cónsul de Uruguai en España, no primeiro, e a Ramón María del Valle-Inclán no segundo.
Nesta época, e a modo de novo punto de reunión dos homes que se xuntaban nos parladoiros da capital, nace a revista PAN Revista epistolar y de ensayos (1935) impulsada polo máis vello dos Dieste e baixo a dirección de Otero.
O alzamento de 1936 e a Guerra Civil truncan a vida de Xosé Otero Espasandín que é mobilizado no bando republicano. Pasa os anos da guerra en Barcelona, nunha oficina de aviación, ata que o 9 de febreiro de 1939 cruza a fronteira pirenaica e consegue chegar a Francia acompañado de Rafael Dieste, Sánchez Barbudo e Ramón Gaya, compañeiros das Misións Pedagóxicas e da revista PAN.
Nese mesmo mes vai a Inglaterra, onde estaba súa dona e súa filla. En abril de 1941 marchan a Buenos Aires. Ante a imposibilidade de convalidar o título de mestre, sobrevive con traducións e creacións de libros de divulgación en castelán. En 1947 marcha aos Estados Unidos, sendo lector de castelán en Waynesburg, Pensilvania.
Do longo exilio, Xosé Otero Espasandín xa non retornará.
Galipedia
RelaciónsColabora con:
Dieste, Rafael, 1899-1981
Colabora con:
Amado Villar, Antonio
Colaborador de:
Nós (Ourense. 1920)
Dieste, Rafael, 1899-1981
Colabora con:
Amado Villar, Antonio
Colaborador de:
Nós (Ourense. 1920)
Formas alternativas do nomeOtero Espasandín, J., 1900-1987
Outeiro Espasandín, Xosé, 1900-1987
Seudónimo:
Seudónimo: Bechdale, Norman , 1900-1987
Outeiro Espasandín, Xosé, 1900-1987
Seudónimo:
Seudónimo: Bechdale, Norman , 1900-1987
Fontes consultadas1. Autores galegos na BUSC. Visitado o 19 de maio de 2020 http://www3.usc.es/busc-autoresgalegos/autoridadesdet.asp?ida=3525
2. Catálogo de autoridades da Biblioteca Nacional de España. XX1020417. Visitado o 19 de maio de 2020
2. Catálogo de autoridades da Biblioteca Nacional de España. XX1020417. Visitado o 19 de maio de 2020
Buscas no catálogo
Campo de Actividade
Ocupación
Xénero
Masculino
Xunta de Galicia. Información mantenida y publicada en internet por la Xunta de Galicia
Atención a la ciudadanía - Accesibilidade - Aviso legal - Mapa do portal